KANTTEKENING

Over vieren, kwetsbaarheid en gedragen worden

De eerste zondag van het vieren met kerkgangers ligt achter ons, in de Johanneskerk.
Met behulp van een duidelijk protocol waarin looprichtingen, plaatsen in de bank, hygiëne maatregelen enz. geregeld zijn, konden we voor het eerst sinds tijden weer een groepje van 30 gemeenteleden herbergen.
Het was fijn en ontroerend, maar ook onwennig en wat vervreemdend; niet samen kunnen zingen, al die afstand in de kerk, niet op je eigen vertrouwde plek kunnen zitten. En ook: we misten zovelen, die nog thuis meevierden.
Het was een eerste stap. Liturgie wordt weer liturgie, krijgt meer body, en minder het karakter van 'een voorstelling'. We verheugen ons op juli, als we met een groter deel van de gemeente de zondagse diensten mogen houden.

Ondertussen lijkt het erop dat het nog wel een flinke tijd gaat duren, voordat 'alles' weer mag en kan. Maar niet alleen door de maatregelen van de overheid. We merken ook dat veel mensen zelf gespannen en bang zijn om weer stappen te zetten. We mogen dan weliswaar uit de quarantaine, maar hoe krijgen we de quarantaine weer uit onszelf?
Wat moet er in onszelf gebeuren, dat we elkaar niet langer zien als potentiële bron van bedreiging, maar als naaste medemens, die hunkert naar aandacht, naar nabijheid, een aanraking, omhelzing, ontmoeting? Hoe laten we die allesoverheersende angst los, zonder de voorzichtigheid los te laten? Hoe laten we dat inzicht toe in onszelf, dat wij nu eenmaal nóóit leven zonder risico's, ook niet vóór corona; dat heel ons leven kwetsbaar is en broos? Natuurlijk: niemand wil ziek worden, en het is goed dat we alles doen om deze COVID-19 ziekte uit te bannen. Maar laten we ons geen illusies maken: ziekte en virussen zijn er altijd geweest en zullen er ook altijd blijven. Misschien dringt het besef van díe kwetsbaarheid wel iets beter in ons door, in de tijd die nu komt. Juist door wat er in de afgelopen maanden is gebeurd.
De kwetsbaarheid van ons bestaan liet zich niet langer terugdringen naar de verste uithoeken van ons hart, maar lag open en bloot op de lege straten, op de overvolle IC's. Dat bewustzijn heeft velen erg aangegrepen.

En voor nú dringt zich dan de vraag des te meer aan ons allen op, welke plek ons geloof in God, die ons leven draagt, daar dan in speelt. Kunnen we echt van binnenuit geloven, wat Huub Oosterhuis zegt in één van zijn gebeden: "En niemand valt, of hij valt in Uw handen"....? Kunnen we ons weer oefenen in dat vertrouwen, in de overgave aan het leven, én aan onze sterfelijkheid? Dat vraagt om loslaten van al te grote controledwang. We hébben geen controle over heel veel zaken, zeker niet als het om gezondheid, leven en dood gaat. Veel van de controle die we denken te hebben, is schijnzekerheid, een illusie.

Ik gun iedereen: dat ons vertrouwen dat wij gedragen worden, net zoveel groeit als het bewustzijn van onze kwetsbaarheid is gegroeid. Geloof in God die ons leven draagt tot over de grenzen van de dood; dat geloof drijft uiteindelijk ook onze angst voor controleverlies uit. En natuurlijk: verdriet om dood en ziekte en kwetsbare lichamen, dat ís er. Het aan den lijve ervaren van de broosheid van je lijf. Dat ken ik ook, van binnenuit. Maar laat de angst voor het virus en de angst voor elkaar ons hoofd en hart niet gijzelen; laat het ons niet verlammen en beletten om naaste te zijn voor elkaar, om nabijheid te zoeken waar dat kan en op welke manier dat maar kan. Voorzichtig, maar zonder vrees! Niemand valt, of (h)zij valt in Gods handen.

Met een groet van hart tot hart,

ds. Evelyn Noltus